Periodontoloji, dişlerin etrafında bulunan dişeti ve alveol kemiği gibi dokuları inceleyen, bu dokularda meydana gelen hastalıkların teşhisi, tedavisi ve tedavi sonrasında elde edilen sağlığın korunmasını amaçlayan bir diş hekimliği dalıdır.

Sağlıklı bir dişeti genellikle pembe, mat, yüzeyi portakal kabuğu görünümünde, dişlerin arasına doğru bıçak sırtı şeklinde kavis alan bir yapıya sahiptir. Dişetleri iltihaplandıkça, kırmızı, sıcak, şişkin, parlak, kanamalı bir görünüme dönüşür.

Diş etlerinin (periodontal) hastalıkların birçok bulgusu vardır:

• Dişetlerinde kanamalar,
• Kızarık, hassas, diş dişetleri,
• Diş dokusundan ayrılmaya meyilli dişetleri,
• Dişetlerinden gelen iltihabi akıntı,
• Dişetinin çekilerek, bıçak sırtı görünümünü kaybetmesi ve düzleşmesi,
• Sallanan, birbirinden uzaklaşan dişler,
• Ağız kokusu.

En önemli sebebi bakteriyel plaktır. Bakteriler diş yüzeyinden temizlenmediği müddetçe gittikçe artarak bakteri plağını oluştururlar. Bu plak yumuşaktır ve fırçalama ve diş ipi ile ortadan kaldırılabilir. Ancak, temizlenemeyen bölgeler, tükürükteki bazı maddeler ve mineraller katkısıyla sertleşir ve diştaşı oluşur. Diştaşları fırçayla temizlenemez, muhakkak hekim müdahalesini gerektirir.

Diştaşı, dişlerinizin görünen ya da dişetinin altında kalarak görünmeyen kısımlarında olabilir. İyi bir diştaşı temizliği ile bunlardan kurtulmak ve bölgeyi rahatlatmak temel tedavi basamağıdır.

Tedavi edimediği müddetçe bölgede ihtihap oluşturmaya ve kanamalı alan meydana getirmeye devam eden diştaşı, zamanla çekilmelere sebep olarak ileriki safhalarda dişlerin tutunduğu kemiklerin erimelerine, dişlerin sallanmalarına ve kaybedilmelerine sebep olabilir.

Dişeti Hastalıklarının Sebepleri
Diştaşı, plak yeterince temizlenemediği müddetçe oluşur. Ancak dişeti hastalığının gelişimi, plağın yanında bazı faktörlere bağlı olarak da hızlanabilir.

• Ailesel yatkınlık
• Sigara: Kan damarlarını daraltarak dişeti beslenmesinin azalmasına sebep olur, kanamayı ve hastalığı maskeler.
• İlaç Kullanımı: Doğum kontrol hapları, anti-depresanlar, bazı tansiyon ilaçları dişeti dokunuzu etkiler.
• Hormonal Değişiklikler: Hamilelik, ergenlik, menopoz, mensturasyon gibi dönemlerde ağız bakımınıza ekstra dikkat etmelisiniz. Dişetleri bu dönemde yumuşar, damarlar genişler, kanamalar artar ve vücut direnci düşer.
• Stres: Vücut direncini düşürür.
• Diş Sıkmak/Gıcırdatmak: Diş ve dişeti arasındaki kuvvetin azalmasına neden olarak periodontal doku yıkımına sebep olur.
• Kötü Beslenme: Vücudun, bağışıklık sisteminin zayıflamasına ve buna bağlı olarak, enfeksiyonlara sebebiyet verebilir. C vitamini eksikliğinin dişeti iltihabı ile doğrudan alakası vardır.
• Diyabet: Şeker hastalarının ağız bakımlarına ekstra özen göstermesi gereklidir. Yara iyileşmesinde gecikme ve diş çevresi kemiğin yıkımında artış görülür.
• Kötü yapılmış köprü ve dolgular da dişetine baskı uygulayabileceğinden bölgeyi travmaya maruz bırakabilirler.

Gingivitis: Dişeti hastalığının en erken aşamasıdır, dişeti çizgisinde plak birimi sonucunda oluşan dişeti iltihabıdır. Fırçalama ve diş ipi kullanılması esnasında dişetleriniz kanayabilir. Dişeti hastalığının bu ilk aşamasında hasar önlenebilir, çünkü dişi tutan kemik ve bağlı dokuları henüz etkilenmemiştir.

Periodontitis: Bu aşamada, dişlerinizi tutan destek kemik ve lifler geri döndürülemez biçimde hasar görmüştür. Dişeti çizgisinin altında, gıda ve plakları hapseden bir cep oluşmaya başlayabilir. Diş tedavisi uygulanması ve evde özenli bir ağız ve diş bakımı hasarın ilerlemesini genellikle önleyebilir.

İlerlemiş Periodontitis: Dişeti hastalığının bu son aşamasında, dişleri destekleyen lifler ve kemik hasar görerek, dişlerin sallanmasına neden olabilir. Bu durum ısırma şeklinizi etkileyebilir, dişlerin arasındaki boşluklar açılabilir ve yoğun tedavi ile dişler kurtarılamaz ise, dişlerin çekilmesi gerekebilir.

Peridontitisin Önlenmesi
Düzenli ve etkili, optimum iki dakika süre ile tüm bölgeleri fırçalama, diş ipi, dişlerin arasında boşluk varsa ara yüz fırçası ve ağız gargaralarıyla dişeti hastalıklarından kurtulmanız mümkündür.

Peridontitisin Tedavisi
Korunma için geç kalınmış, kanamalar şişlikler başlamışsa periodontolog tarafından yapılan profesyonel diştaşı temizliği gereklidir. Tüm bölgeler doğru bir şekilde temizlendikten sonra polisaj işlemi denilen diş yüzeyindeki lekeleri çıkarma ve tutunma alanlarını ortadan kaldırma amaçlı bir cilalama uygulaması yapılır.

Optimum diştaşı temizliği süresi 6 ayda birdir.

Durum daha ciddi ise kök düzeltme (küretaj) işlemi yapılabilir. Bu işlemde, diş köklerine tutunmuş bakteri plaklarıve diştaşları, özel aletler ile kaldırılır ve kök yüzeyleri tekrar bakteri tutulumunu engellemek amacıyla pürüzsüzleştirilir.

Tedaviden sonra sık sık kontroller yapılmalı, dişhekiminin öğrettiği şekilde ağız bakımına devam edilmelidir.